Trong thế giới giao dịch, bạn sẽ thường nghe câu: “Những nhà giao dịch thành công giao dịch bằng trực giác.” Nhưng cụ thể trực giác là gì? Trong một lĩnh vực tưởng như chỉ thuần lý trí và phân tích như này, làm sao con người lại có thể hình thành trực giác? Và mất bao lâu để có thể “cảm” được thị trường?
Trực giác trong Giao dịch Là gì
Trực giác không phải là phép màu. Nó không phải là một thứ “giác ngộ từ trên trời rơi xuống.” Trực giác là kết quả của hàng ngàn lần lặp đi lặp lại quan sát, mắc lỗi, chiến thắng, thua lỗ và tất cả được in sâu vào hệ thần kinh của nhà giao dịch. Hiểu đơn giản, trực giác là khả năng nhận ra các mô hình quen thuộc mà không cần đến ý thức nhận biết.
Ví dụ thực tiễn: nếu bạn có nhiều năm kinh nghiệm lái xe, có những lúc bạn “cảm thấy” một chiếc xe bên cạnh sắp tạt đầu mình, dù người đó chưa có động thái gì rõ ràng. Bạn chỉ đơn giản nhận ra những dấu hiệu nhỏ như vị trí xe, tốc độ, cách họ điều khiển vô-lăng. Trực giác trong giao dịch cũng tương tự: một nhà giao dịch có thể cảm nhận được rằng biểu đồ sắp giảm, dù không có tín hiệu rõ ràng nào cả.
Trực giác Hình thành Như thế nào
Trực giác trong giao dịch được xây dựng từ kinh nghiệm. Những yếu tố giúp hình thành trực giác bao gồm:
- Hàng ngàn giờ nhìn biểu đồ.
- Dần dần, mắt bạn sẽ nhận ra các chuyển động lặp lại, các giai đoạn khác nhau của thị trường và sự thay đổi tâm lý chung.
- Sai lầm và thua lỗ.
Nỗi đau chính là bài học quý giá. Sau khi “dính đòn” đủ nhiều, não bộ sẽ bắt đầu ghi nhớ những tình huống nguy hiểm dù thoạt nhìn có vẻ hấp dẫn.
Ghi Nhật ký Giao dịch
Việc ghi chép trung thực giúp bạn nhìn thấy các mô hình lặp lại cả trong hành vi của bản thân lẫn trong thị trường. Nhờ đó, quá trình học hỏi được rút ngắn rất nhiều.
Tập trung vào Một loại Tài sản
Càng chuyên sâu, trực giác càng đến nhanh. Việc hiểu rõ một thị trường cụ thể (như NASDAQ hoặc EUR/USD) sẽ hiệu quả hơn nhiều so với biết sơ qua nhiều thị trường một lúc. Ví dụ, một cú phá vỡ giả trên NASDAQ sẽ rất khác so với một cú phá vỡ giả trên EUR/USD.
Khi nào Trực giác Xuất hiện
Mỗi người một khác, nhưng đây là khung thời gian ước tính:
- 6 tháng đầu: Học hỏi, rối rắm, loay hoay tìm phong cách giao dịch. Mắc rất nhiều lỗi.
- 6 – 18 tháng: Dần tự tin hơn, bắt đầu có chiến lược ổn định, trực giác bắt đầu le lói.
- 2 – 3 năm luyện tập nghiêm túc: Trực giác thị trường bắt đầu rõ rệt. Đây là lúc nhà giao dịch có thể nói: “Tôi không biết vì sao, nhưng linh cảm bảo tôi nên thoát lệnh” và họ đã đúng.
Quan trọng: Trực giác không thay thế hệ thống giao dịch. Nó chỉ giúp bạn thích nghi và đưa ra quyết định trong những tình huống thị trường bất thường.
Cách Đẩy nhanh Quá trình Hình thành Trực giác
- Giảm số lượng thị trường giao dịch. Tập trung vào 1-2 thị trường và hiểu sâu về chúng. Như lời của Lý Tiểu Long: “Tôi không sợ người luyện tập 10.000 cú đá chỉ một lần mà chỉ sợ người thực hành một cú đá 10.000 lần”
- Tập trung vào một loại chiến lược. Ví dụ: chỉ giao dịch breakout hoặc pullback về vùng Fibonacci.
- Xem lại các lệnh giao dịch, đặc biệt là lệnh thua. Gạt bỏ cái tôi. Nhìn nhận khách quan.
- Trò chuyện với nhà giao dịch có kinh nghiệm. Quan sát cách họ suy nghĩ.
- Duy trì đều đặn. Chỉ cần bạn luyện tập mỗi ngày một chút, kết quả sẽ tích lũy theo thời gian.
Trực giác là Ngôn ngữ Đặc biệt của Giao dịch
Trực giác không phải món quà từ trên trời rơi xuống. Đó là kinh nghiệm được tích lũy và chuyển hóa thành khả năng ra quyết định nhanh chóng mà không cần suy nghĩ nhiều. Trực giác không xuất hiện trong một sớm một chiều, nhưng nếu bạn sẵn sàng đầu tư thời gian, kiên trì học hỏi và chấp nhận sai lầm, thì trực giác nhất định sẽ đến. Và rồi một ngày, bạn sẽ nhận ra rằng thị trường không còn khiến bạn sợ hãi nữa mà ngược lại, nó bắt đầu “nói chuyện” với bạn bằng chính ngôn ngữ của mình.