Điều Gì Sẽ Xảy Ra Nếu Trump Sa Thải Powell? Tác Động Đến Thị Trường

Căng thẳng giữa Donald Trump và Chủ tịch Cục Dự trữ Liên bang (Fed) Jerome Powell đang bùng phát trở lại. Donald Trump, nổi tiếng với cách tiếp cận chính trị phi truyền thống, một lần nữa kêu gọi cắt giảm lãi suất ngay lập tức, trong khi Fed dưới sự lãnh đạo của Jerome Powell dường như không vội đưa ra quyết định này. Tình huống này không phải ngẫu nhiên: chính sách thuế quan của Trump, nhằm bảo vệ các nhà sản xuất Mỹ, tiềm ẩn nguy cơ gây ra một làn sóng lạm phát mới, buộc Fed phải thận trọng hơn.

Vậy điều gì sẽ xảy ra nếu Trump thực sự thực hiện bước đi chưa từng có tiền lệ và sa thải Jerome Powell? Hãy thử mô phỏng tình huống này.

Rào Cản Pháp Lý & Thể Chế

Trước hết, liệu Trump có thể sa thải Powell nếu ông ấy muốn không?

Về mặt thực tế, là có thể. Mặc dù Fed được coi là một cơ quan độc lập, tổng thống trên danh nghĩa vẫn có quyền cách chức chủ tịch Fed “vì lý do chính đáng” (ví dụ: vì “thiếu năng lực”). Điều này chưa từng xảy ra trong lịch sử nước Mỹ, nhưng Trump cũng từng nhiều lần phá vỡ các quy chuẩn truyền thống.

Dù tính hợp pháp kỹ thuật của việc sa thải Powell vẫn còn là dấu hỏi, thị trường sẽ không tập trung quá nhiều vào cơ chế, mà quan tâm đến thông điệp: chính sách tiền tệ đang bị chính trị hóa.

Đây sẽ là một sự thay đổi chế độ – từ một Fed độc lập sang một Fed bị ảnh hưởng bởi chính trị. Lịch sử cho thấy rằng sự xói mòn tính độc lập của ngân hàng trung ương là dấu hiệu báo trước cho các cuộc khủng hoảng tiền tệ, cú sốc lạm phát và sự mất lòng tin lâu dài từ nhà đầu tư.

Niềm Tin Vào Thể Chế: Nền Tảng Của Sự Ổn Định

Việc cách chức chủ tịch Fed vì lý do chính trị sẽ là đòn giáng nghiêm trọng vào tính độc lập của ngân hàng trung ương. Fed được xem là một tổ chức phi chính trị, có nhiệm vụ duy trì sự ổn định giá cả và tối đa hóa việc làm, chứ không phải làm theo các toan tính chính trị. Sự can thiệp như vậy sẽ làm suy yếu:

• Niềm tin của nhà đầu tư vào các thể chế của Mỹ: Nếu Chủ tịch Fed có thể bị bãi nhiệm vì lý do chính trị, làm sao có thể tin tưởng vào sự ổn định của các cơ quan quản lý khác và luật lệ chung?
• Uy tín quốc tế của Mỹ: Vai trò của đồng đô la với tư cách là đồng tiền dự trữ toàn cầu và tài sản trú ẩn an toàn phụ thuộc vào niềm tin vào sự ổn định của hệ thống kinh tế chính trị Mỹ. Sự can thiệp chính trị vào hoạt động của Fed có thể làm lung lay niềm tin đó.

Ngay cả khi bị cách chức, Powell có thể vẫn giữ vai trò trong Ban Thống đốc của Fed, và người kế nhiệm cũng sẽ cần được đa số thành viên của Ủy ban Thị trường Mở Liên bang (FOMC) ủng hộ.

Chính Sách Tiền Tệ: Lạm Phát và Lãi Suất

Điểm mâu thuẫn chính giữa Trump và Powell là lãi suất. Trump ủng hộ việc giảm lãi suất ngay lập tức nhằm kích thích tăng trưởng kinh tế. Tuy nhiên, chính sách bảo hộ và các cuộc chiến thương mại do Trump khởi xướng lại chính là những yếu tố làm gia tăng lạm phát. Việc hạ lãi suất trong bối cảnh như vậy có thể dẫn đến:

• Một làn sóng lạm phát mới: Nếu Chủ tịch Fed mới do Trump bổ nhiệm vội vàng hạ lãi suất mà không cân nhắc rủi ro lạm phát, điều này có thể dẫn đến tăng giá tiêu dùng và giảm sức mua của đồng USD.
• Nền kinh tế bị quá nhiệt: Việc kích thích kinh tế quá mức trong bối cảnh thị trường lao động đang ở trạng thái toàn dụng có thể gây ra bong bóng tài sản trên thị trường tài chính và một lần nữa dẫn đến lạm phát.

Thị Trường Sẽ Phản Ứng Như Thế Nào Nếu Powell Bị Thay Thế?

📉 1. Đồng Đô La Mỹ

Phản ứng ngắn hạn:
Thị trường có thể coi việc Powell bị sa thải — hoặc chỉ cần có áp lực nghiêm trọng từ Nhà Trắng — là hành động tấn công vào tính độc lập của Fed. Điều này có thể ngay lập tức khiến đồng USD sụt giảm. Các nhà phân tích tại ING ước tính USD có thể mất giá từ 3–4% trong ngắn hạn.

Tại sao? Bởi vì uy tín của chính sách tiền tệ Mỹ là nền tảng cho vị thế của đồng đô la với tư cách là đồng tiền dự trữ toàn cầu. Nếu các nhà đầu tư tin rằng các quyết định lãi suất trong tương lai bị chi phối bởi động cơ chính trị, thì niềm tin vào các tài sản định giá bằng USD có thể bị xói mòn.

Triển vọng dài hạn:
Nếu Powell bị thay thế bởi một nhân vật có quan điểm “ôn hòa” hơn, Fed có thể theo đuổi chính sách nới lỏng hơn — đặc biệt nếu lạm phát được “tái định nghĩa” là tạm thời. Điều này có thể củng cố kỳ vọng lạm phát, tạo áp lực giảm giá tiếp tục lên đồng USD.

📈 2. Thị Trường Chứng Khoán: Biến Động Gia Tăng

Phản ứng tiêu cực ban đầu:
Một sự thay đổi đột ngột tại Fed có thể gây ra biến động ngắn hạn trên thị trường chứng khoán. Nhà đầu tư lo ngại trước sự bất định, và uy tín của Powell trước đó đã giúp neo giữ kỳ vọng. Các chỉ số như S&P 500 và Nasdaq có thể giảm mạnh ngay sau khi thông tin được công bố.

Đợt hồi phục trung hạn?
Mặt khác, nếu việc Powell rời chức được theo sau bởi những tín hiệu rõ ràng về chính sách tiền tệ ôn hòa hơn — đặc biệt là cắt giảm lãi suất — thì thị trường có thể phục hồi nhanh chóng, nhất là với nhóm cổ phiếu tăng trưởng và công nghệ, vốn rất nhạy cảm với lãi suất.

Tuy nhiên, rủi ro đến từ hai yếu tố:

• Nếu thị trường bắt đầu lo ngại rằng lạm phát sẽ duy trì ở mức cao trong thời gian dài,
• hoặc nếu dòng vốn nước ngoài suy giảm do đồng USD mất ổn định,

…thì định giá cổ phiếu có thể chịu áp lực kéo dài.

📈 3. Vàng: Hưởng Lợi Lớn Nhất

Trong kịch bản Powell bị sa thải, vàng có khả năng trở thành tài sản hưởng lợi tương đối lớn nhất. Lý do là:

• Đồng USD yếu đi = vàng được định giá cao hơn theo USD.
• Lo ngại lạm phát = nhu cầu đối với tài sản an toàn như vàng tăng cao.
• Mất niềm tin vào Fed = dòng tiền đổ vào các tài sản trú ẩn an toàn.

Sự sụt giảm lợi suất thực, đặc biệt khi lãi suất danh nghĩa bị giới hạn trong khi lạm phát vẫn tiếp diễn, sẽ tạo ra môi trường “lý tưởng” cho vàng. Trong kịch bản như vậy, hoàn toàn có khả năng vàng sẽ chạm ngưỡng hoặc vượt mốc 3.500 USD/ounce, thậm chí cao hơn.

Tóm Lược

Việc Donald Trump sa thải Jerome Powell không đơn thuần chỉ là một sự thay đổi về nhân sự. Đây có thể là thay đổi mang tính bước ngoặt, gây ảnh hưởng sâu rộng đến niềm tin vào các thể chế của nước Mỹ, sự ổn định của hệ thống tài chính toàn cầu, và tương lai của chính sách tiền tệ. Đó là hành động như “đùa với lửa”, và cái giá phải trả có thể sẽ quá đắt. Bất chấp sự biến động liên tục, thị trường cuối cùng vẫn hướng đến sự ổn định và tính dự đoán. Và những trò chơi chính trị với Ngân hàng Trung ương chính là cách nhanh nhất để phá vỡ cả hai yếu tố đó.